همان‌طور که می‌دانید، در دفترچه‌های راهنمای همراه لپ تاپ ، معمولا چگونگی استفاده‌ی بهینه از باتری لپ تاپ ، نحوه‌ی افزایش طول عمر و مدت استفاده از آن، توسط سازنده‌ی دستگاه درج شده است. اما این دستورالعمل‌ها یا خیلی کلی نوشته شده یا بسیار پیچیده و مبهم‌اند. بنابراین لازم است نکته‌هایی مهم و اساسی درباره‌ی شیوه‌های صحیح استفاده از باتری لپ تاپ و هم‌چنین افزایش طول عمر باطری لپ تاپ، در اختیار صاحبان این کامپیوترهای اغواگر قرار گیرند. بی‌دلیل نیست که می‌گویند: «تمام لطف استفاده از لپ تاپ به باطری لپ تاپ آن است!»

پس اگر شما هم یکی از همین کامپیوترها را در اختیار دارید و با مشکل خالی شدن سریع باتری لپ تاپ آن مواجه‌اید، یا از شنیدن صدای هشدار کاهش توان باتری لپ تاپ و چشمک پیاپی چراغ اُفت برق بیزار هستید، یا اگر از این که طول عمر واقعی باتری لپ تاپ از آن‌چه کارخانه‌ی سازنده اعلام کرده کم‌تر است، این مقاله را تا انتها بخوانید.

‏در مورد مشکلات ذکر شده، می‌توان دلایل متعددی را برشمرد. یکی از مهم ترین آن‌ها، استفاده‌ی بیش از حد و بی‌مورد منابع سیستم است. باید به یاد داشته باشید که انجام چند کار سنگین به طور هم زمان، فشار زیادی به پردازنده‌ی مرکزی، حافظه‌ی اصلی و سخت‌دیسک کامپیوترتان وارد خواهد کرد و باعث می‌شود توان زیادی از باتری لپ تاپ ارزشمندتان مصرف شود.

‏تصور کنید پشت لپ تاپ خود نشسته و مدام از خالی شدن سریع باتری لپ تاپ آن شکایت می‌کنید و غر می‌زنید. پس از کلی بررسی متوجه می‌شوید در آن واحد هم در حال کار با برنامه‌ی Word ‏هستید، هم در حال رتوش کردن عکس در فتوشاپ، در ضمن در حال خواندن نامه‌های خود و بازدید از چندین سایت مختلف هم هستید. از همه جالب‌تر این که هم زمان در حال تحکیم استحکامات خود در بازی وارکرافت ‏و فرستادن نیروهای خود به سمت پایگاه دشمن هستید! خوب با این تفاصیل آیا فکر می‌کنید توانی هم برای باتری لپ تاپ باقی خواهد ماند؟!

‏اما با توجه به آن‌چه گفته شد، می‌توان با به کارگیری چند روش ساده و در عین حال کارآمد، بسیاری از مشکلات به وجود آمده برای باطری لپ تاپ را برطرف کرد. در ادامه، به شرح این روش‌ها می‌پردازیم.

‏به یاد داشته باشید هنگامی که برای کار با لپ تاپ، از برق شهری به جای باطری لپ تاپ استفاده می‌کنید و قصد شارژ آن را ندارید، بهتر است باطری لپ تاپ را از دستگاه خارج کنید زیرا قرار داشتن مداوم باطری لپ تاپ در حالت شارژ کامل و عدم استفاده از آن برای مدت طولانی، موجب کاهش عمر مفید باطری لپ تاپ خواهد شد. هم‌چنین باطری لپ تاپ‌هایی که به دفعات و با فاصله‌ی زمانی کوتاه (بدون این که سطح توان آن‌ها به سطح لازم برای شارژ مجدد رسیده باشند) شارژ شوند نیز به همین درد مبتلا شده و دچار کاهش عمر خواهند شد. بنابراین لازم است تعداد دفعات شارژ را محدود کرده و فقط در صورت نیاز، باطری لپ تاپ را در معرض شارژ قرار دهید.

‏علاوه بر این، قرار داشتن باتری لپ تاپ در محیط‌های گرم، پرگرد و غبار و مرطوب نیز از مواردی هستند که تا حدود زیادی باعث آسیب دیدن و کاهش عمر مفید آن می‌شود. هم‌چنین دقت داشته باشید در هر بار کار با باتری لپ تاپ، باید تا آن‌جا که ممکن است آن را خالی کرد (البته نه به‌طور کامل) و آن‌گاه آن را مجددا شارژ نمود.

‏درمورد باتری‌های نو نیز لازم است قبل از کار، آن‌ها را یک‌بار به‌طور کامل شارژ و خالی کرد تا در آینده کارایی بیش‌تری را از آن‌ها شاهد باشیم.

چند توصیه‌ی مفید

‏حتما برای‌تان پیش آمده است که هنگام کار با لپ تاپ مجبور شده باشید فقط از باتری لپ تاپ استفاده کنید. معمولا در این مواقع دیدن شکلک مربوط به باتری لپ تاپ در سینی ویندوز که نشان می‌دهد شارژ آن در حال اتمام است، باعث فشار روحی و اضطراب‌تان خواهد شد. در این وضعیت اگر کارتان هم نیمه‌تمام باشد، شرایط بسیار سخت‌تر و طاقت فرسا می‌شود. اما جای نگرانی نیست، چون با به کار بردن چند روش ساده و مفید می‌توان زمان استفاده از توان باتری لپ تاپ را بالا برد و آن را برای شرایط بحرانی آماده و مهیا نگه داشت.

‏اولین و بهترین روش برای افزایش توان و کارایی باتری، بهینه‌سازی مشخصه ها و قابلیت‌های مدیریت توان لپ تاپ ‌تان است. برای انجام این کاره می تو انید از تنظیمات Power Options ‏در پانل کنترل استفاده کنید. پس از دو بار کلیک روی شکلPower Options ، در پنجره ی باز شده به زبانه‌ی Power Schemes ‏بروید. در این زبانه دو نوع تنظیم متفاوت وجود دارد. یکی از این تنظیمات برای هنگامی است که کامپیوتر شما به برق وصل است و دیگری برای زمانی است که از باتری لپ تاپ استفاده می کنید.

در قسمت Power Schemes ‏تعدادی گزینه برای انتخاب و استفاده در موقعیت‌های مختلف وجود دارد. اگر روی منوی بازشوی این قسمت کلیک کنید، با فهرستی از گزینه‌ها مانندPortable/Laptop ،Minimal Power Management ‏ و Max Battery ‏روبه‌رو می‌شوید. با انتخاب هر یک از این گزینه‌ها، گروهی از تنظیمات متفاوت برای موقعیت‌های گوناگون در اختیار شماست.

‏به این ترتیب می‌توانید با اعمال تنظیمات مورد نظرتان، آمادگی سیستم خود را برای شرایط کاری سخت و مختلف بالاتر ببرید. برای مثال، اگر هنگام کار با لپ تاپ از باتری لپ تاپ استفاده می کنید می‌توانید تغییرات مورد نظر خود را برای خاموش شدن نمایشگر و سخت دیسک‌ها اعمال نمایید. در این حالت، هنگام عدم استفاده از لپ تاپ بعد از زمان تعیین شده، نمایشگر و سخت‌دیسک ‏سیستم به‌طور خودکار خاموش خواهند شد.

‏در این‌جا، هم‌چنین این امکان نیز وجود دارد که پس از اعمال تغییرات مورد نظر، با کلیک روی گزینه‌یSave As ‏، تمامی تنظیمات جدید را تحت پروفایل جدیدی ذخیره کنید تا برای دفعات بعد بتوانید به راحتی از آن استفاده نمایید.

‏چند توصیه و راهکار ویژه

‏۱- کارهای گرافیکی سنگین مانند انجام بازی و یا حتا دیدن فیلم‌های دی‌وی‌دی، فشار زیادی به لپ تاپ وارد می‌کنند و به شدت از توان باتری نوت بوک می کاهند. بنابراین در این مواقع بهتر است به جای باتری نوت بوک از برق شهری استفاده کنید.

۲- لپ تاپ‌ها هنگامی که میزان برق باتری آن‌ها پایین بیاید و به حد تعریف شده برسد، هشدار صوتی می‌دهند. در زبانه‌ی Alarms ‏واقع در پنجره‌یPower Options ، امکاناتی برای تنظیم هشدارهای صوتی مربوط به کاهش توان باتری نوت بوک تعبیه شده‌است. در این زبانه دو نوع هشدار برای انتخاب وجود دارد: «هشدار کم بودن شارژ باتری نوت بوک» (Low battery alarm ‏) و «هشدار بحرانی بودن شارژ باتری نوت بوک»(Critical battery alarm).

‏با انتخاب و اعمال تنظیمات خاص هر یک از این دو هشدار، زمان اعلام اخطار براساس درصد برق موجود در باطری نوت بوک مشخص می‌شود. برای مثال، اگر سطح برق باتری در حالت Low battery alarm ‏روی ۱۰٪ ‏قرار گیرد، هنگامی که مقدار برق موجود در باطری نوت بوک به این سطح برسد، به کاربر هشدار داده می‌شود (همین حالت برای هشدار «بحرانی بودن شارژ باطری نوت بوک» هم صدق می کند).

‏هم‌چنین، این امکان نیز به کاربر داده می‌شود تا نوع هشدار را براساس پیغام صوتی و یا پیغام متنی تنظیم کند.

۳- در برخی از لپ تاپ ‌ها برنامه یا تنظیماتی وجود دارد که با استفاده و اعمال تغییرات در آن‌ها، می‌توان میزان روشنایی صفحه‌نمایش را کم یا زیاد کرد. صفحه نمایش LCD ‏یکی از بزرگ‌ترین مصرف کنندگان توان باطری نوت بوک است. بنابراین کاهش میزان روشنایی آن، کمک زیادی به حفظ توان باطری نوت بوک خواهد کرد.

۴- هنگام کار با لپ‌تاپ، در مواقعی که نیاز به برخی از قطعات آن ندارید، می‌توانید آن‌ها را از کار بیندازید تا توان بیش‌تری از باتری را صرفه‌جویی کنید. برای انجام این کار باید مسیر زیر را طی کنید:

Control PanelSystem

‏سپس به زبانه‌ی Hardware ‏بروید و روی دکمه‌ی Hardware Profiles ‏کلیک کنید. آن‌گاه در صفحه‌ی باز شده، پروفایل مورد نظر خود را تعریف کنید. برای مثال، اگر هنگام کار به دیسک‌گردان سی‌دی یا دی‌وی‌دی نیاز ندارید، می‌توانید برای حفظ توان باطری نوت بوک پروفایل مربوط به غیرفعال‌سازی آن را ایجاد کنید.

۵- یکی دیگر از راه‌های استفاده‌ی حداکثر و بهینه از میزان برق باطری نوت بوک، قطع ارتباط تمام لوازم جانبی غیرضروری از لپ تاپ است. برای مثال، اگر چند دستگاه جانبی USB ‏متصل به لپ تاپ دارید، می‌توانید آن‌ها را از دستگاه خود جدا کنید.

البته این تنظیمات مخصوص ویندوز اکس‌پی است که با کمی تغییرات در ویندوز ویستا یا ۷، قابل اعمال است.

‏۶- با رفتن به زبانه‌یAdvanced ‏ (Control PanelPower Options) می‌توانید تعیین کنید هنگام بستن در لپ تاپ یا فشار دکمه‌ی خاموش، کامپیوتر  Shut down‏شده یا در وضعیت Stand by، یا… قرار گیرد.

۷- اگر می‌خواهید باتری لپ تاپ را خارج از لپ تاپ برای مدتی بدون استفاده نگه دارید و از آن استفاده نکنید، بهتر است میزان شارژ آن را در سطح ۴۰ ‏درصد حفظ کنید تا این که به‌طور کامل، به مرور تخلیه شود.

۸- ‏تا حد ممکن در یک زمان، چند برنامه را با هم اجرا نکنید. هم‌چنین بهتر است مراقب باشید پنجره‌های متعددی از برنامه‌ها باز نباشند. بنابراین آن‌هایی را که غیرضروری هستند ببندید تا توان کم‌تری از حافظه و پردازنده‌ی مرکزی سیستم‌تان مصرف شود.

۹- ‏در صورت امکان به مقدار حافظه‌ی‌اصلی (RAM) سیستم خود بیفزایید. این کار باعث می‌شود از فشار بیش از حد به سخت‌دیسک کاسته شود.

‏رفتن به وضعیت «آماده به کار» یا وضعیت «خواب زمستانی»

‏زمانی که از لپ تاپ خود استفاده نمی‌کنید و قصد خاموش کردن کامل آن را نیز ندارید، دو انتخاب پیش روی شماست: وضعیت «آماده به کار» (Stand by‏) یا «خواب زمستانی» ( Hibernate).

در وضعیت «خواب زمستانی»، تصویری (Image) از فایل ها، پوشه‌ها و برنامه‌هایی که در زمان انتخاب این وضعیت، باز یا در حال اجرا بوده‌اند روی سخت‌دیسک ثبت می‌شود. سپس سیستم به حالت خواب زمستانی فرو می‌رود. اکنون هر زمان که کامپیوتر را روشن کنید، سیستم بوت شده و دقیقا به همان وضعیت و شکل قبلی خود باز می‌گردد. سرعت بوت در این حالت بستگی به میزان داده‌ها و اطلاعات ذخیره شده (در حین خواب زمستانی) در سخت‌دیسک دارد، ولی معمولا روشن شدن سیستم در وضعیت «خواب زمستانی» ‏سریع‌تر از حالت معمولی آن است.

‏اگر بخواهیم از لحاظ صرفه‌جویی برق مصرفی به این دو وضعیت نگاه کنیم، وضعیت «آماده به کار» برای زمانی که قصد دارید از کامپیوتر برای دو ساعت یا بیش‌تر استفاده نکنید، بهتر به نظر می‌رسد. چون این وضعیت باعث می‌شود سیستم در حالت «برق کاهش یافته» (Reduced-Power) قرار گرفته و در صورت نیاز به ادامه‌ی کار، سریع‌تر شروع به کار کند. اما اگر قصد دارید فعالیت سیستم برای دوره‌ی زمانی طولانی‌تر، مثلا برای یک شب متوقف نگه‌داشته شود، بهترین انتخاب، وضعیت «خواب زمستانی» خواهد بود.

آن‌چه باید در پایان به خاطر سپرد

• ‏عمر مفید و کاری باطری نوت بوک معمولا ۵۰۰ تا ۶۰۰ دوره‌ی کامل شارژ و تخلیه را در بر می‌گیرد.بنابراین می‌توان گفت اگر توأماً از برق باتری و برق شهری برای کار با لپ تاپ استفاده می‌کنید، عمر باتری نوت بوکحدود ۳ ‏سال (شاید هم کمی بیش‌تر) خواهد بود.

• باید توجه داشت باتری نوت بوک قابل شارژ به مرور زمان مستهلک شده و زمان شارژ آن‌ها کاهش می‌یابد. برای مثال، عملکرد باتری‌های نو که در ابتدای عمرشان حدود ۶ ساعت شارژ باقی می‌مانند، به مرور زمان تحلیل یافته و ممکن است در اواخر عمرشان فقط بین ۱ ‏تا ۲ ‏ساعت شارژ بمانند.

• همان‌طور که قبلا گفتیم، در لپ تاپ های امروزی شکلکی در سینی ویندوز قرار دارد که مدت زمان باقی‌مانده از شارژ باتری را به اطلاع کاربر می‌رساند. بنابراین می‌توان با آگاهی از این زمان، قبل از اتمام کامل شارژ، آن ‏را مجددا شارژ کرد.

• از گرم شدن بیش از حد باتری نوت بوک و قرار دادن آن در محیط‌های بسیار گرم و مرطوب اجتناب کنید.

• همان‌طور که قبلا گفته شد، اگر به جای شارژ کامل باتری، آن را به دفعات و برای مدت کوتاه در معرض شارژ قرار دهید، باتری به مرور زمان مستهلک شده و از عمر مفید آن کاسته می‌شود.

• یکی از راه‌های اصلی برای افزایش عمر باتری لپ تاپ، کم کردن تعداد دفعات شارژ است. برای مثال، هنگامی که امکان بهره‌گیری از برق شهری (در خانه یا محل کار) برای کار وجود دارد، بهتر است به جای باتری از همان برق شهری استفاده کنید.

• هنگامی که از باتری لپ تاپ استفاده می‌کنید، تمام قابلیت‌های مربوط به صرفه‌جویی توان را به کار ببندید تا امکان استفاده‌ی بهینه را از بیش‌ترین زمان و توان ممکن باتری لپ تاپ شارژ شده پیدا کنید. هم‌چنین فراموش نکنید که همیشه قبل از شارژ مجدد باتری لپ تاپ ، از حداکثر توان ممکن آن استفاده کنید.

امیدواریم با به کار بستن این توصیه‌ها بتوانید بخش زیادی از مشکلات کار با لپ تاپ‌ها و کاهش عمر باتری لپ تاپ را حل کنید.